Nieznane, 1909

Zdjęcie na tekturce z roku 1909. Niestety  podpis na odwrocie nie mówi gdzie je zrobiono. Fakt, że podpisano je po rosyjsku nie oznacza jednak, że pochodzi z Rosji, lecz może po prostu z zaboru rosyjskiego.

Do zdjęcia dobrze wszystko zostało przygotowane. Rusztowanie, na którym stoją - być może zbudowane z ławek szkolnych - zapewniło ustawienie wszystkich tak, że nikt nikogo nie zasłania i wyraźnie widać popiersie każdego ucznia, choć stoją aż w pięciu rzędach.

W samym rogu, w ostatnim rzędzie ustawiony został nieszczęśnik prawdopodobnie z problemem stomatologicznym. Co za pech taki opatrunek akurat wtedy, gdy jest robione zdjęcie pamiątkowe całej klasy. I cóż ten biedaczyna będzie miał za wspomnienia oglądając tę fotografię po latach? :)

Patrząc na grube płaszcze, buty z cholewami i czapki można przypuszczać, że tego dnia raczej nie było gorąco.

Centralną postacią na zdjęciu jest nauczyciel z cylindrem na głowie, podpierający dłonie na lasce. Prawdziwy gentelmen roku 1909.

Napis po rosyjsku, o ile dobrze rozczytałem "Dombrowskoje dwuklasnoje....(i coś tam)"

Może komuś się uda to przetłumaczyć w całości ?

Kresy, lata 30

Zdjęcie uczniów szkoły powszechnej gdzieś na kresach. Niestety brak informacji o dacie i miejscu, gdzie dokładnie je zrobiono. Po drewnianym budynku szkoły, przypominającym chatę z drewnianych bali można przypuszczać, że to szkoła wiejska. 

Dzieci nie noszą mundurków szkolnych. Większość z chłopców ma na sobie ciemne marynarki, pod którymi niektórzy noszą koszule. W grupie wyróżnia się jeden w białej koszuli i spodniach na szelkach. Dwaj inni, siedzący w pierwszym rzędzie nie mają butów. Być może nie tylko oni są boso, ale ponieważ nie widać stóp pozostałych dzieci nie wiemy jak liczna mogła to być grupa.

Koziegłowy, 1926

Na zdjęciu III klasa szkoły powszechnej w Koziegłowach. Dzięki tabliczce, którą trzymają chłopcy z pierwszego rzędu znana jest nie tylko miejscowość, ale również dokładna data wykonania fotografii - 22 października 1926 roku. 

Wszyscy chłopcy mają  ciemne marynarki przypominające mundurki szkolne, a dziewczynki są w sukienkach w różnych kolorach. 

Zastanawiam się, czy panie nauczycielki przychodziły tak ubrane na swoje lekcje, czy też były to kreacje, które założyły jedynie do tego zdjęcia ? Tylko jedna z nich nie ma na głowie zawiązanej chustki, a sposób w jaki je noszą przypomina raczej cyganki niż nauczycielki. :)

Jeden z chłopców klęczy, trzymając ręce w kieszeniach bluzy zapiętej tylko na górny guzik. Czy to zwykłe niechlujstwo, czy może prowokacja albo chęć wyróżnienia się na zdjęciu ? Pod kolana podłożył sobie coś miękkiego, być może czapkę.

Z tyłu zdjęcia podpis "Świerczewska Stanisława, Oddział III a 1926 r."

Mikołów, 19xx

Zdjęcie klasy I z Mikołowa z okresu międzywojennego. Jeżeli to jedna klasa to trzeba przyznać, że dość liczna, bo na zdjęciu jest aż 47 chłopców. 

Chłopcy wyglądają na bardzo przejętych pozowaniem do zdjęcia. Widać to po wypisanym na ich twarzach skupieniu i wzroku wpatrzonym wprost w obiektyw aparatu. Czy była to zasługa fotografa, który obiecał, że za chwilę wyleci z niego ptaszek, czy autorytetu pani nauczycielki, która krótkim poleceniem "siedźcie prosto i patrzcie w obiektyw" uzyskała ten efekt ? Tak, czy inaczej wszyscy siedzą z opuszczonymi rękami lub dłońmi położonymi na udach i nawet stopy u większości są złączone i ustawione prosto. 

Na górnym zdjęciu chłopiec siedzący jako pierwszy od lewej ma prawdopodobnie damskie buciki. 

W szkole nie obowiązywały mundurki szkolne. Chłopcy mają na sobie bluzy, marynarki lub swetry.

Nieznane, 1929

Zdjęcie z roku 1929, zrobione w sali lekcyjnej szkoły podstawowej. Nie wykluczone, że szkoła mieściła się w budynku, który nie był wybudowany z przeznaczeniem jako budynek szkolny, a jedynie został zaadoptowany w tym celu. Świadczyć o tym mogą drzwi prowadzące do innego pokoju, które zostały zablokowane wieszakiem na ubrania

W klasie panuje dyscyplina, a do zdjęcia wszyscy uczniowie usiedli z przykładnie założonymi rękami na plecach. Nad porządkiem czuwa nauczyciel z pruskim wąsikiem.

Nazwiska uczniów być może wypisał wąsaty nauczyciel ze zdjęcia, albo - co wydaje się bardzo prawdopodobne - ktoś zupełnie inny, ktoś nieznający dobrze imion wszystkich dzieci. Przemawia za tym fakt, że przy niektórych nazwiskach ich po prostu brakuje. Druga sprawa, że niektóre imiona zostały zapisane w formie skróconej i nie bardzo wiadomo dlaczego akurat te, a inne zapisał w pełnej formie ? Może powodem był pośpiech podczas podpisywania ?

Chłopcy nie mają mundurków szkolnych. Ubrania są dowolne, schludne i czyste. 

Na zdjęciu na dole, w ostatniej ławce siedzi samotnie jeden z chłopców. Być może była to tzw. ośla ławka, bo patrząc na niego wydaje się, że nie jest on zadowolony z przebywania w tym miejscu, a ponieważ w wielu ławkach siedziało po trzech uczniów z powodzeniem mógł się zmieścić gdzieś w rzędzie wcześniej.